Μωβ μέδουσες στις ελληνικές θάλασσες

Μωβ μέδουσες στις ελληνικές θάλασσες: Οι μωβ μέδουσες (Pelagia noctiluca) έκαναν την εμφάνισή τους στις ελληνικές θάλασσες. Το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας μιλά για έξαρση του φαινομένου, κυρίως στον Παγασητικό Κόλπο και καλεί τους πολίτες να είναι προσεκτικοί και να αναφέρουν τα περιστατικά.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, υπάρχουν πλέον αξιόπιστες αναφορές:

• Από Χαλκίδα και Βόρειο Ευβοϊκό, όπου όσο πιο βόρεια κοιτάμε, τόσο πιο έντονο φαίνεται το πρόβλημα
• Η Βόρεια Εύβοια αντιμετωπίζει ήδη σοβαρό πρόβλημα, καθώς λειτουργεί σαν έξοδος του Παγασητικού προς τα ανοικτά
• Ο ίδιος ο Παγασητικός συνεχίζει να έχει παρουσία της μέδουσας, κυρίως στις ανατολικές ακτές του
• Η έξαρση έχει φτάσει μέχρι και τις Βόρειες Σποράδες, με επιβεβαιωμένες παρουσίες σε Σκιάθο και Σκόπελο

Το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας καλεί όσους κολυμπούν στις παραπάνω περιοχές «να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί».

Αναλυτικά η ανακοίνωση:

Δυστυχώς, οι αρχικές μας εκτιμήσεις για την ένταση της έξαρσης της μωβ μέδουσας στον Παγασητικό κόλπο και τις γύρω περιοχές ήταν υποτιμημένες. Ο λόγος είναι η χαμηλή συμμετοχή των πολιτών στις δημόσιες καταγραφές, κάτι που δημιούργησε μια στρεβλή εικόνα της πραγματικής κατάστασης.

Αυτή τη στιγμή η έξαρση εξαπλώνεται με πολύ πιο γρήγορους ρυθμούς από τους αναμενόμενους. Υπάρχουν πλέον αξιόπιστες αναφορές:

Από Χαλκίδα και Βόρειο Ευβοϊκό, όπου όσο πιο βόρεια κοιτάμε, τόσο πιο έντονο φαίνεται το πρόβλημα

Η Βόρεια Εύβοια αντιμετωπίζει ήδη σοβαρό πρόβλημα, καθώς λειτουργεί σαν έξοδος του Παγασητικού προς τα ανοικτά

Ο ίδιος ο Παγασητικός συνεχίζει να έχει παρουσία της μέδουσας, κυρίως στις ανατολικές ακτές του

Η έξαρση έχει φτάσει μέχρι και τις Βόρειες Σποράδες, με επιβεβαιωμένες παρουσίες σε Σκιάθο και Σκόπελο

Αν κολυμπάτε ή επισκέπτεστε παραλίες στις παραπάνω περιοχές, να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί.

Η Pelagia noctiluca είναι εντυπωσιακό αλλά και επικίνδυνο είδος λόγω του έντονου τσιμπήματός της.

Καλό είναι οι καταγραφές να ανεβαίνουν στο iNaturalist, ώστε να γίνεται επιβεβαίωση του είδους από ειδικούς και να είναι δημόσια διαθέσιμες για την επιστημονική κοινότητα και το ευρύ κοινό.

Παράλληλα, παρατηρούνται ίδια σημάδια με την μεγάλη έξαρση της μωβ μέδουσας στη Μεσόγειο κατά την περίοδο 2020-2023. Αυτή τη στιγμή το Γιβραλτάρ αντιμετωπίζει τη σοβαρότερη κατάσταση, ενώ εξάρσεις έχουν αναφερθεί επίσης σε Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, και Αδριατική.

Μωβ Μέδουσα: Τι να κάνετε αν σας τσιμπήσει

Οι νηματοκύστες παράγουν στο ανθρώπινο δέρμα ερύθημα, πρήξιμο, κάψιμο όπως και μερικές φορές σοβαρές δερμονεκρωτικές, καρδιο- και νευροτοξικές επιδράσεις, οι οποίες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες σε ευαίσθητα άτομα.

Πιο συγκεκριμένα, τα πιθανά συμπτώματα μετά από κέντρισμα από Pelagia noctiluca είναι τα ακόλουθα:

• Πόνος σαν κάψιμο, πολλές φορές έντονο κοκκίνισμα του δέρματος, και σε μερικές περιπτώσεις εμφάνιση σε μέρος του δέρματος σας το αποτύπωμα της μέδουσας
• Ναυτία
• Πτώση πίεσης
• Ταχυκαρδία
• Κεφαλαλγία
• Εμετός
• Διάρροια
• Σπασμός των βρόγχων
• Δύσπνοια

Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστούν υπόταση, βράγχος φωνής, εισπνευστικός συριγμός, γενικευμένο αγγειοοίδημα – εκτεταμένο κνιδωτικό εξάνθημα, διαταραχές επιπέδου επικοινωνίας – συνείδησης. Τότε επιβάλλεται η ΑΜΕΣΗ διακομιδή του ασθενούς στο νοσοκομείο.

Πρώτες βοήθειες για τσίμπημα από μωβ μέδουσα

Διάφορες μέθοδοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μείωση της έντασης και της διάρκειας του πόνου, όπως από του στόματος/τοπικά παυσίπονα, ζεστό νερό και παγοκύστες (βλ. παρακάτω).

Για τσιμπήματα από κάποια είδη μεδουσών (Carybdea marsupialis, Olindias phosphorica και Physalia physalis) συστήνεται η χρήση ξυδιού που εφαρμόζεται για μια σύντομη περίοδο, ώστε να αποτρέψει την απελευθέρωση περαιτέρω δηλητηρίου κάτω από το δέρμα, όχι όμως σε αυτήν την περίπτωση. Το ξύδι, όπως και το γλυκό νερό, το οινόπνευμα, η αμμωνία ΔΕΝ βοηθάνε στο συγκεκριμένο είδος, αντίθετα επιδεινώνουν την κατάσταση και τον πόνο. Η συγκεκριμένη μέδουσα αδρανοποιείται με ελαφρύ αλκαλικό διάλυμα (μαγειρική σόδα διαλυμένη σε αντίστοιχη ποσότητα θαλασσινού νερού) και όχι με όξινο.

Αναλυτικά τα βήματα φροντίδας:

1. Πλένουμε προσεκτικά με θαλασσινό νερό, χωρίς να τρίβουμε την περιοχή του τσιμπήματος.

2. Αν είναι διαθέσιμο, εφαρμόζουμε ένα μείγμα θαλασσινού νερού και μαγειρικής σόδας (σε αναλογία 1:1) για δύο λεπτά, ώστε να σταματήσει οποιαδήποτε επιπλέον έκκριση δηλητηρίου από πιθανά υπολείμματα κυττάρων πλοκαμιών που έχουν μείνει στο δέρμα.

3. Χρησιμοποιούμε μια πλαστική τραπεζική κάρτα ή κάτι παρόμοιο (και όχι τα χέρια μας) για να αφαιρέσουμε το μείγμα της μαγειρικής σόδας καθώς και οποιαδήποτε τυχόν υπολείμματα από το δέρμα μας

4. Εφαρμόζουμε πάγο πάνω στο τσίμπημα για 5-15 λεπτά. Ο πάγος ή ακόμη και κάποιο παγωμένο αναψυκτικό, θα πρέπει να είναι μέσα σε σακούλα ή κάποιο άλλο περίβλημα, όπως ένα ύφασμα ή μπλουζάκι.

5. Ελέγξτε αν υποχώρησε ο πόνος, κι αν είναι ανάγκη ξαναβάλτε πάγο για άλλα 5-15 λεπτά.

5. Αν ο πόνος επιμένει, συμβουλευτείτε έναν γιατρό ή φαρμακοποιό για να σας συνταγογραφήσει παυσίπονα ή αντιφλεγμονώδεις κρέμες (όπως π.χ. 3-4% λιδοκαΐνη και υδροκορτιζόνη).

6. MHN τυλίγετε το σημείο τσιμπήματος σφιχτά με επιδέσμους, ΜΗΝ χρησιμοποιείτε ξύδι, ΟΥΤΕ γλυκό νερό, ΟΥΤΕ οινόπνευμα, ΟΥΤΕ αμμωνία.

Δημοσιεύτηκε στον Οδηγό του Πολίτη (https://www.odigostoupoliti.eu)