Οδηγός δικαστικού αντιπροσώπου για τις εκλογές 2019
Στον Πρακτικό Οδηγό του Δικηγορικού Συλλόγου Αθήνας επιχειρήθηκε η ταξινόμηση και η κωδικοποίηση των εργασιών του Δικαστικού Αντιπροσώπου, κατά χρονολογικά στάδια, ώστε να αποτελέσει εύχρηστο βοήθημα
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Οι Εκλογές Δημοτικών και Περιφερειακών Αρχών, όπως και αυτές για την ανάδειξη των είκοσι ενός (21) μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχουν οριστεί για την Κυριακή, 26η Μαΐου 2019.
Οι επαναληπτικές εκλογές για την ανάδειξη Δημοτικών και Περιφερειακών Αρχών (όπου απαιτηθούν) θα γίνουν την Κυριακή, 2α Ιουνίου 2019, στα ίδια Εκλογικά Τμήματα και από τις ίδιες Εφορευτικές Επιτροπές.
Για την απρόσκοπτη πολλαπλή ψηφοφορία, που απαιτεί περισσότερες κάλπες και, κυρίως, για την ευχερέστερη διαλογή, προβλέφθηκε, για πρώτη φορά, η δημιουργία παράλληλων Εκλογικών Τμημάτων στις Εκλογικές Περιφέρειες με μεγάλο αριθμό εκλογέων (και υποψηφίων), με διαφορετικές Εφορευτικές Επιτροπές, στα πρώτα από τα οποία (που θα επισημαίνονται, πέρα από τον αριθμό, και με το διακριτικό γράμμα Α) θα διεξάγεται η ψηφοφορία για τις Περιφερειακές Εκλογές και την Ευρωβουλή, ενώ στα δεύτερα (που θα επισημαίνονται με τον ίδιο αριθμό και το διακριτικό γράμμα Β) θα διεξάγεται η ψηφοφορία για τις Δημοτικές και Κοινοτικές Εκλογές (όπου υπάρχουν).
Για τις Εκλογικές Περιφέρειες με μικρότερο αριθμό εκλογέων (και υποψηφίων) προβλέπεται ότι θα διεξάγονται όλες οι ψηφοφορίες στα ίδια Εκλογικά Τμήματα και με τις ίδιες Εφορευτικές Επιτροπές με τρεις ή και τέσσερις παράλληλα κάλπες (όπου προβλέπεται η εκλογή Κοινοτικών Συμβουλίων ή Προέδρων Κοινοτήτων).
Στις επαναληπτικές εκλογές, που θα αφορούν αποκλειστικά την ανάδειξη Δημάρχων και Περιφερειαρχών (και μόνο στις περιπτώσεις που δεν έχουν εκλεγεί από την 1η εκλογή), δεν προβλέπονται σταυροί προτίμησης.
Η χρονική διάρκεια της ψηφοφορίας είναι σταθερή, από τις 07.00 έως τις 19.00 (άρθρα 9 §4 του Ν. 3852/2010 -σε συνδυασμό με το άρθρο 50 του Π.Δ. 26/2012- και 132 Ν. 3852/2010, όπως ισχύουν, για τις Δημοτικές και Περιφερειακές Εκλογές αντίστοιχα, ενώ για την εκλογή μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προβλέπεται από το ΠΔ 38/2019, ΦΕΚ τ. Α΄ 64/2019).
Η διαδικασία των Εκλογών και τα συναφή καθήκοντα των Δικαστικών Αντιπροσώπων καθορίζονται αντίστοιχα:
α) από τις διατάξεις του Ν. 3852/2010, όπως τροποποιήθηκαν από τις διατάξεις του Ν. 4555/2018, τόσο για τις εκλογές Δημοτικών Αρχών, όσο και για τις εκλογές των Περιφερειακών Αρχών και
β) από τις διατάξεις του Ν. 4255/2014 για τις εκλογές για την ανάδειξη μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ΦΕΚ Α΄ 89/11.04.2014).
Εγκύκλιοι για:
Ευρωεκλογές, δημοτικές και περιφερειακές εκλογές της 26 Μαΐου 2019
Συμπληρωματικώς, σε όλες τις περιπτώσεις, εφαρμόζονται οι διατάξεις του Π.Δ. 26/2012 «Κωδικοποίηση σε ενιαίο κείμενο των διατάξεων της νομοθεσίας για την εκλογή βουλευτών».
Η βασική δυσκολία για τον δικαστικό αντιπρόσωπο, ιδιαίτερα μάλιστα στους Δήμους όπου προβλέπεται και η εκλογή Συμβουλίου Κοινότητας ή Προέδρου Κοινότητας σε ενιαίο Εκλογικό Τμήμα με αυτό των Περιφερειακών Εκλογών και των Εκλογών για μέλη της Ευρωβουλής, εντοπίζεται κυρίως:
α) σε επίπεδο προετοιμασίας των βιβλίων και πρακτικών, στον μεγάλο αριθμό των υποψήφιων που πρέπει να καταγραφούν όλοι ανά μία φορά στα Βιβλία Πράξεων της Εφορευτικής Επιτροπής και στα Βιβλία Διαλογής Ψήφων υπέρ Υποψηφίων,
β) σε επίπεδο οργάνωσης ψηφοφορίας, καθώς θα πρέπει οι εκλογείς να ψηφίσουν διαδοχικά τρεις ή τέσσερις φορές σε διαφορετικές κάλπες με διαφορετικούς φακέλους, με αποτέλεσμα να ελλοχεύει ο κίνδυνος λάθους και
γ) σε επίπεδο διαλογής, στον μεγάλο αριθμό των υποψήφιων σε συνδυασμό με την πολυσταυρία, όπου αυξάνονται οι πιθανότητες λαθών ή παραλείψεων.
Η ανακήρυξη των Ευρωβουλευτών και των Περιφερειακών Αρχών γίνεται πάντοτε από τα αρμόδια δικαστήρια.
Η ανακήρυξη των Δημοτικών Αρχών γίνεται από τα αρμόδια δικαστήρια (Πρωτοδικείο), εφόσον αφορά μονάδα τοπικής αυτοδιοίκησης που αποτελείται από περισσότερα των πέντε (5) Εκλογικών Τμημάτων.
Στους Δήμους που έχουν μέχρι πέντε (5) Εκλογικά Τμήματα η ανακήρυξη γίνεται με κοινό Πρακτικό των αντίστοιχων Εφορευτικών Επιτροπών, που συνεδριάζουν αμέσως μετά τη διαλογή στην έδρα του οικείου Δήμου (άρθρο 42 Ν. 3852/2010) και εκδίδουν το σχετικό αποτέλεσμα, το οποίο και τοιχοκολλείται αμέσως.
Στις 2 Ιουνίου 2019 θα διεξαχθούν επαναληπτικές Δημοτικές ή/και Περιφερειακές Εκλογές μόνο για την ανακήρυξη Περιφερειάρχη και Δημάρχου, εκεί όπου οποιοσδήποτε συνδυασμός δεν συγκέντρωσε την προβλεπόμενη πλειοψηφία (υπέρ το 50%). Στις επαναληπτικές εκλογές θα χρησιμοποιηθούν τα ίδια ψηφοδέλτια, χωρίς σταυρούς προτίμησης, και οι ίδιοι φάκελοι. (Οι Σύμβουλοι Κοινότητας για πληθυσμό άνω των 300 κατοίκων εκλέγονται αναλογικά από την 1η εκλογή, ενώ οι Πρόεδροι Κοινότητας για πληθυσμό κάτω των 300 κατοίκων εκλέγονται με ενιαίο ψηφοδέλτιο και σχετική πλειοψηφία. Συνεπώς, δεν προβλέπονται επαναληπτικές εκλογές για αυτούς -άρθρα 79, 40 και 188 αντίστοιχα του Ν. 3852/2010).
Στον ανά χείρας Πρακτικό Οδηγό επιχειρήθηκε η ταξινόμηση και η κωδικοποίηση των εργασιών του Δικαστικού Αντιπροσώπου, κατά χρονολογικά στάδια, ώστε να αποτελέσει εύχρηστο βοήθημα.
Τα χαρακτηριστικά του Πρακτικού Οδηγού παραμένουν ίδια με αυτά προηγούμενων ανάλογων Οδηγών.
Στην αρχή κάθε κεφαλαίου προτάσσεται πίνακας κατάταξης εργασιών, ενώ στο τέλος ο Οδηγός ολοκληρώνεται με παράρτημα υποδειγμάτων.
Επισημαίνεται ότι, όσο αφορά το καίριο ζήτημα των άκυρων ψηφοδελτίων, έγινε προσπάθεια συστηματικής καταγραφής, συνοπτικά, της νομολογίας των δικαστηρίων (κυρίως του Α.Ε.Δ. και του ΣτΕ), χωρίς τη διατύπωση προσωπικών απόψεων.
Ο Πρακτικός Οδηγός είναι δημοσιευμένος και στην ιστοσελίδα του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών (www.dsa.gr).
Αθήνα, Μάιος 2019
Σπύρος Π. Λάλας
Δικηγόρος Αθηνών