Λειψοί. Ένα χωριό, ένα νησί!
Κάτοικοι που αγαπούν τον τόπο τους, αλλά και τους τουρίστες τους, παραλίες µε κρυστάλλινα νερά, καλό φρέσκο ψάρι και ξεχωριστή νησιωτική παρέα.
Ο Ζαχαρίας και η Ελεν είναι από το Μπέργκεν της Νορβηγίας. Εχουν μόλις έρθει στο νησί και, κάνοντας την πρώτη τους βουτιά για φέτος, είναι κατακόκκινοι από τον ήλιο.
Γνωριζόμαστε στον Πλατύ Γιαλό, στην ταβέρνα του Γιώργου και του Λευτέρη, πάνω από την ομώνυμη παραλία. Σε μια ζωηρή παρέα, όπου συνοδεία παγωμένης μπίρας και ούζου, το ζευγάρι των Νορβηγών, μαζί με τον Φίλιπ από το Λονδίνο και τα παιδιά που διατηρούν την ταβέρνα και είναι μόνιμοι Λειψώτες, συζητούν έντονα για την τύχη μιας ολόφρεσκης τεράστιας συναγρίδας. Πέντε κιλά το βάρος της! Ψητή στα κάρβουνα με λαδολέμονο θέλει να την κάνει ο Λευτέρης, με τζίντζερ και… δεν θυμάμαι τι άλλο, επιμένει ο Φίλιπ. Η παρέα διαφωνεί, συμφωνεί, γελάει, γνωρίζεται. Δηλαδή εμείς τη γνωρίζουμε, γιατί όλοι οι υπόλοιποι είναι φίλοι από καιρό. Θα’ ναι κάπου 25 χρόνια από τότε που το ζευγάρι από τη Νορβηγία περνά τα καλοκαίρια του στους Λειψούς (σ.σ. Ζαχαρίας είναι το εξελληνισμένο όνομα του Νορβηγού!), και περίπου 10 χρόνια από τότε που πρωτοήλθε ο Φίλιπ, ο οποίος έχει πλέον αγοράσει και σπίτι στο νησί. Η παρέα κουβεντιάζει από μαγειρική μέχρι πολιτική και οικονομική κρίση, και εμείς έχουμε αποστολή να γνωρίσουμε όσο καλύτερα γίνεται τούτο τον μικρό τόπο, τους κατοίκους του αλλά και τους φανατικούς φίλους και… μετοίκους του.
Μαθαίνουμε, λοιπόν, ότι ο Φίλιπ δεν είναι ο μόνος ξένος που έχει σπίτι στο νησί. Το Λειψώ, όπως αποκαλούν οι ντόπιοι το κεντρικό, μεγαλύτερο και μόνο κατοικημένο νησί του συμπλέγματος των περίπου 20 μικρότερων νησιών και νησίδων των Λειψών, στα βόρεια της Πάτμου και ανατολικά της Λέρου, το αγαπούν πολύ οι Ιταλοί. Λίγο έξω από το Χωριό, μάλιστα, που είναι και ο μοναδικός οργανωμένος οικισμός του, υπάρχει η λεγόμενη ιταλική συνοικία, όπου ουκ ολίγοι Ιταλοί είναι ιδιοκτήτες όμορφων οικημάτων, που αγναντεύουν το Αιγαίο και τα γύρω πάμπολλα νησιά και νησάκια.
Με συνολική έκταση 21 τετρ. χλμ. και οδικό δίκτυο 14 χιλιομέτρων, στο Λειψώ δεν χρειάζεται να έρθουμε με το αυτοκίνητό μας – ίσως με τη μοτοσικλέτα μας, σε περίπτωση που διαθέτουμε (ή έχουμε δίπλωμα και θέλουμε να νοικιάσουμε) ή και με το ποδήλατό μας, αν φυσικά… αντέχουμε. Αλλοι, εναλλακτικοί τρόποι μετακίνησης, τα πόδια μας(!), το λεωφορειάκι του δήμου, που μας πάει από/προς το Χωριό στις βασικές παραλίες του νησιού και τα δύο ταξί. Σχεδόν 800 οι μόνιμοι κάτοικοί του, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, αριθμός διπλάσιος απ’ ό,τι πριν από 30 χρόνια, όταν οι περισσότεροι έφευγαν στην Αθήνα ή στο εξωτερικό. Νέοι, μάλιστα, πολλοί από αυτούς έχουν επιλέξει να μείνουν μόνιμα στον τόπο τους, εμπλεκόμενοι, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, με τον τουρισμό το καλοκαίρι και κάνοντας διαφόρων ειδών μεροκάματα το χειμώνα. Οικοδόμοι, γεωργοί -μεταξύ αυτών και καλοί αμπελουργοί-, ορνιθοτρόφοι, κτηνοτρόφοι και ψαράδες? όλοι τους πολυπράγμονες, με τα οικογενειακά παρατσούκλια που κουβαλούν συνήθως από τους προγόνους τους, και… εξαιρετικά επικοινωνιακοί και φιλόξενοι. «Αν είχαμε και καράβι τους δύσκολους μήνες του χειμώνα, δεν θα υπήρχε κανένα πρόβλημα», μου λέει ο Γιώργος από το ξενοδοχείο «Αφροδίτη». «Να μη νιώθουμε τόσο απομονωμένοι…»
ΤΟ ΧΩΡΙΟ, ΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΚΑΙ Η ΝΤΙΛΑΪΛΑ
Το Χωριό είναι χτισμένο αμφιθεατρικά πάνω σε λόφο, ενώ εκτείνεται μέχρι το λιμάνι. Αρκετά απλωμένος ως οικισμός, χωρίζεται σε μικρές και μεγάλες γειτονιές. Από αυτές, περισσότερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το κέντρο του με τα στενά καλντερίμια και τα παλιά, ψηλά, ολόλευκα σπίτια και κτίρια, το μέρος του οικισμού που βρίσκεται ψηλά και απολαμβάνει πανοραμική θέα στο λιμάνι, και φυσικά το ίδιο το λιμάνι. Εδώ, ερχόμαστε είτε τα πρωινά, για να αγοράσουμε φρέσκο ψάρι απευθείας από τους ψαράδες του νησιού, είτε τα απογεύματα, για βόλτα και χάζι στα καΐκια και στα μεγαλύτερα σκάφη, που είναι αραγμένα στη μαρίνα. Και φυσικά, για ούζο και μεζέ ή φαγητό.
Αυτή είναι η επαναλαμβανόμενη γλυκιά συνήθεια των διακοπών μας στο Λειψώ. Σε όποια παραλία, κοντινή ή μακρινή, και αν περάσουμε τις ώρες που ο ήλιος στέκει ψηλά στον ουρανό, το σούρουπο μας βρίσκει στο λιμάνι να καλησπερίζουμε τους καινούργιους μας φίλους, ντόπιους κι επισκέπτες, τους οποίους θα έχουμε γνωρίσει μετά τις 2 – 3 πρώτες μας μέρες στο νησί, και να… βεγγερίζουμε σε κάποιο από τα ουζερί ή τις ταβέρνες. Κι έπειτα, συνεχίζουμε για ποτό στα μπαρ του λιμανιού ή, ακόμη καλύτερα, στην Κατσαδιά, στο «Ντιλάιλα», σε απόσταση 5 λεπτών (με κάποιο μέσο) για υπέροχες μουσικές και κοκτέιλ πλάι στη θάλασσα.
Η Κατσαδιά έχει, δίχως άλλο, τη δική της ιστορία στο νησί των Λειψών. Εδώ, πριν από αρκετά χρόνια, ο Λειψώτης Χριστόδουλος -κάτοικος Αθηνών το χειμώνα- άνοιξε το ευφάνταστο «Ντιλάιλα», πλάι στην παραλία που αγναντεύει τη Λέρο, και η αλήθεια είναι ότι από μόνο του αυτό το υπέροχο καφέ και εστιατόριο και μπαρ αποτελεί κάτι σαν προορισμό. Εχει μάλιστα πολλούς πιστούς φίλους, που περνούν τα καλοκαίρια τους κατασκηνώνοντας εδώ γύρω και απολαμβάνοντας τη μαγειρική και τις μουσικές του Χριστόδουλου από το ένα πρωί ώς το άλλο!
ΓΙΑ ΚΟΛΥΜΠΙ
Οσον αφορά τις παραλίες του νησιού, βέβαια, η Κατσαδιά είναι απλώς μια από αυτές. Πολύ κοντά στο λιμάνι και ακριβώς κάτω από το ξενοδοχείο «Αφροδίτη», από το καφέ του οποίου παίρνουμε όλα τα απαραίτητα για την παραλία (νερό, καφέ, παγωτό, σνακ), υπάρχει η πολυσύχναστη Λιεντού, στην οποία πάμε με τα πόδια, αφού είναι εντός οικισμού. Περίπου 800 μέτρα πιο πέρα, κάτω από το ξενοδοχείο «Νεφέλη», κολυμπάμε στον Κάμπο, ενώ ο δρόμος συνεχίζει για άλλες δύο μικρές παραλίες, τον Χριστό και την Ελενα, επίσης κάτω από το ομώνυμο ξενοδοχείο. Η αλήθεια είναι ότι το οδικό δίκτυο του νησιού είναι κάπως περιορισμένο συγκριτικά με τις πάμπολλες παραλίες που διαθέτει, πολλές από τις οποίες προσεγγίζονται μόνο με ψηλό αυτοκίνητο ή μηχανή που μπαίνει σε χώμα, ειδάλλως… με τα πόδια. Αν, για παράδειγμα, διαθέτουμε συμβατικό αυτοκίνητο, μπορούμε να παρκάρουμε στη Χοχλακούρα με τα μεγάλα βότσαλα για την πρώτη μας βουτιά και έπειτα να συνεχίσουμε πεζή για περίπου δέκα λεπτά ώς τον Ξηρόκαμπο και ακόμα καλύτερα ώς το Τουρκόμνημα. Αν έχουμε όρεξη για περπάτημα και συγχρόνως αποζητάμε ησυχία ακόμη και τον Αύγουστο, τόσο το Μονοδένδρι -με το ένα και μοναδικό δέντρο- και οι Καμάρες στη βορειοανατολική πλευρά του νησιού, όσο και η Κοίμηση στη νοτιοδυτική θα μας αποζημιώσουν για τον κόπο. Απαραίτητη προϋπόθεση να έχουμε φροντίσει για τα στοιχειώδη, όπως για παράδειγμα να έχουμε μαζί μας νερό!
Οσο για τη δική μας αγαπημένη παραλία, είναι, χωρίς δεύτερη σκέψη, αυτή από την οποία αρχίσαμε τούτο εδώ το θέμα: ο Πλατύς Γιαλός. Περιμένουμε με αγωνία τη στροφή εκείνη του δρόμου που πηγαίνει παράλληλα με τη θάλασσα και μας χαρίζει την πρώτη εικόνα των τιρκουάζ νερών του μικρού κόλπου, έπειτα απλώνουμε την πετσέτα μας στη μικρή χρυσαφένια αμμουδιά και κάνουμε υπομονή μπαίνοντας στη θάλασσα μέχρι να αρχίσει να βαθαίνει -αλλά και αυτό μέρος της χάρης της είναι. Ολο και κάποια καινούργια παρέα γνωρίζουμε, όλο και κάποιους νέους φίλους κάνουμε – οι Νορβηγοί και ο Φίλιπ είναι εδώ γύρω. Και αν αρχίσει να βραδιάζει, πριν γυρίσουμε στο Χωριό, πάμε ώς το μικρό λιμανάκι που βρίσκεται λίγο πιο πέρα: το Μοσχάτο. Ετσι, για να χαζέψουμε τα πρώτα αστέρια της βραδιάς με φόντο τη φωτισμένη Πάτμο!
ΠΩΣ ΠΑΜΕ
Από τον Πειραιά και μέσω Πάτμου και Λέρου με τα τοπικά πλοία, τα οποία κάνουν από 20 λεπτά έως 1 ώρα. Τέλος και δελφίνι, που συνδέει τη Σάμο με την Κω και περνάει και από Λειψούς, ενώ υπάρχει και καταμαράν που ξεκινάει από Ρόδο και φτάνει επίσης στο νησάκι.
ΔΙΑΜΟΝΗ
Οι Λειψοί μας υποδέχονται με αρκετές επιλογές διαμονής. Μια ιδέα μπορείτε να πάρετε από τις προτάσεις που ακολουθούν (οι τιμές είναι για Ιούλιο και Αύγουστο), ενώ, αν δεν έχετε σκοπό να επισκεφτείτε το νησί Δεκαπενταύγουστο, μπορείτε να κάνετε την έρευνα και τη διαπραγμάτευσή σας επιτόπου.
Nefeli Hotel (Κάμπος, Τ/22470-41.120, www.nefelihotels.com). Ανοιξε μόλις πριν από τρία χρόνια στην τοποθεσία Κάμπος, 8 – 10΄ περπάτημα από το Χωριό, και αποτελείται από 21 ευρύχωρα και πολύ περιποιημένα διαμερίσματα 2 – 4 ατόμων με θέα στη θάλασσα και στα μικρά νησάκια του αρχιπελάγους.
Αφροδίτη (Τ/22470-41.000, www.hotel-aphroditi.com). Σταθερή αξία σε ό,τι αφορά τη διαμονή σας στο νησί, το φιλόξενο ξενοδοχείο που βρίσκεται πάνω από την παραλία της Λιεντούς διαθέτει 28 επιπλωμένα διαμερίσματα – μεταξύ αυτών και ένα μύλο(!), χωρητικότητας 2 έως 4 ατόμων, με άνετες βεράντες και ωραία θέα.
Helios (Τ/22470-41.430, 6974-324.663, 6945-460.534, www.helioslipsi.gr). Πέντε μεγάλα διαμερίσματα (80 τ.μ.) που μπορούν να φιλοξενήσουν έως και πέντε άτομα και studios (50 τ.μ.) 2 – 3 ατόμων, πλήρως εξοπλισμένα και πολύ περιποιημένα.
Νηρηίδες (Τ/22470-41.245, 6974-468.265, 6937-237.391, www.niriedes.com). Περιποιημένο συγκρότημα πλήρως εξοπλισμένων κατοικιών, με κουζίνα, κλιματισμό, δορυφορική τηλεόραση, σεσουάρ και σίδερο. Και θέα στη θάλασσα!
ΦΑΓΗΤΟ
Η αλήθεια είναι ότι όπου καθίσαμε, τόσο το φαγητό όσο και η περιποίηση ήταν υποδειγματικά. Σημειώνουμε, λοιπόν, αυτά που δοκιμάσαμε και… πιστεύουμε ότι και όπου αλλού κι αν πάτε στο μικρό αυτό νησάκι, είτε στο Λιμάνι είτε στο Χωριό, θα το ευχαριστηθείτε με το παραπάνω!
• Γιάννης στο Λιμάνι. Θεωρείται μια από τις καλύτερες ταβέρνες του νησιού, που τα βράδια του Σαββάτου (και όχι μόνο) γεμίζει με οικογένειες ντόπιων. Και τους εμπιστευόμαστε! Σερβίρει κρεατικά και ψάρια σε τεράστιες μερίδες. Και, μεταξύ άλλων, μια εξαιρετική μελιτζανοσαλάτα που πρέπει οπωσδήποτε να δοκιμάσετε!
• Πεύκο στο Λιμάνι. Ψάρι, κρέας και πάστα (μη χάσετε τις «πένες Πεύκο»), και, φυσικά, η παρέα του Νίκου κάνουν το φαγητό στο Πεύκο ξεχωριστό!
• Πλατύς Γιαλός στον… Πλατύ Γιαλό. Κάθε πρωί ο Λευτέρης φτιάχνει ένα με δύο μαγειρευτά της εποχής (μπριάμ, φασολάκια, μουσακά κ.λπ.), και μια ιδιαίτερη τονοσαλάτα. Τα κρεατικά και τα κοτόπουλα είναι της οικογένειας.
• Ντιλάιλα στην Κατσαδιά. Δεν είναι μόνο το μέρος και οι μουσικές που σε κερδίζουν. Είναι και η «σαλάτα Ντιλάιλα», η τρελοφέτα, οι διπλοπατάτες, το ψαρονέφρι με σάλτσα μουστάρδας και τα τόσα άλλα πιάτα του Χριστόδουλου, που κλείνουν με επιδόρπιο το μοναδικό μπανόφι.
• Ο Σοφοκλής και ο Νίκος είναι τα δύο παραδοσιακά ουζερί του Λιμανιού, ανοιχτά χειμώνα – καλοκαίρι, όπου θα έρθετε για ούζο ή μπίρα, σε χαμηλό ποτήρι παρακαλώ (γιατί έτσι την πίνουν οι Λειψώτες), και μεζέ. Αν έρθετε απόγευμα προς βράδυ, ο μεζές, εκτός από ντομάτα, ελιές, πατατοσαλάτα, θα περιλαμβάνει και χταπόδι! Λίγο πιο κάτω, του Ασπράκη είναι και ουζερί και μπακάλικο, έχει λίγο διαφορετικό στυλ και σερβίρει επίσης ούζο, τσίπουρο, μπίρα και μεζέ ή και ένα – δυο πιάτα ημέρας. Στο Τhe Rocks, τέλος, θα έρθετε για όλα τα παραπάνω συνδυασμένα με έντεχνη μουσική.
Η πιο ωραία εκδρομή που θα κάνετε είναι αυτή στα γύρω νησάκια. Γι’ αυτό αξίζει να αφιερώσετε μία μέρα από τις διακοπές σας για να επιβιβαστείτε είτε στη Μαργαρίτα είτε στη Ρένα, που θα βρείτε στο Λιμάνι, για να πάτε στους Αρκιούς, στα Τηγανάκια, στο Μαράθι, το Ασπρονήσι και το Μακρονήσι.
Must η βόλτα στον περιφερειακό του νησιού. Μια διαδρομή που αξίζει όλες τις ώρες της μέρας (αλλά κυρίως όταν πέφτει ο ήλιος) για τη θέα στη θάλασσα και στα νησιά από ψηλά.
Ευρισκόμενοι στον περιφερειακό, επίσης, μπορείτε να αναζητήσετε τη Δεξαμενή (οι ντόπιοι θα σας κατατοπίσουν σχετικά) για μια πανοραμική εικόνα του Χωριού και του Λιμανιού.
Το νησί είναι γεμάτο εκκλησίες και ξωκλήσια, όλα τους ολόλευκα με μπλε λεπτομέρειες και πολύ περιποιημένα. Μια στάση που αξίζει να κάνετε είναι στην Παναγιά του Χάρου, που είναι η αγαπημένη Παναγιά του νησιού, και η οποία γιορτάζει με μεγάλο πανηγύρι κάθε 23 Αυγούστου.
Στην περιοχή της Παναγιάς του Χάρου σάς περιμένει και μια έκπληξη. Το νησί, όσο μικρό κι αν είναι, σε τούτο το κομμάτι της γης του είναι εξαιρετικά πράσινο και εύφορο. Κι όσο κι αν δεν το περιμένετε, εδώ θα δείτε πάμπολλα ελαιόδεντρα, αλλά και καταπράσινα αμπέλια, γεμάτα αυτή την εποχή με σταφύλια, από τα οποία παράγεται το περίφημο λειψώτικο -κόκκινο, γλυκό- κρασί!
Αν είστε φαν της πεζοπορίας, υπάρχουν ορισμένες διαδρομές που αξίζει να ακολουθήσετε: 1. Από Κάτω Κοίμηση προς Πάνω Κοίμηση. 2. Από 5 Οσιομάρτυρες προς Πάνω Κοίμηση. 3. Από 5 Οσιομάρτυρες προς Μοσχάτο. 4. Από Χωριό προς Σταυρό. 5. Προς Κάστρο.
… KAI MIA IΣΤΟΡΙΑ
Τα αγριοκούνελα και οι κουρούνες που θα θα συναντήσετε είναι τόσο πολλά, που θα εντυπωσιαστείτε. Ειδικά με τα πρώτα, να είστε προσεκτικοί αν οδηγείτε, γιατί πετάγονται στο δρόμο απ’ το… πουθενά.
Κάπως έτσι μας δυσκόλεψαν κι εμάς, όταν αρχές Ιουλίου πέρυσι, κατά την πρώτη μας επίσκεψη στο νησί (σ.σ. στο οποίο ξαναπήγαμε και φέτος), είχαμε δώσει ραντεβού στο Μοσχάτο με τον Βασίλη ή Μπιλάκη. Ηταν 6 η ώρα το πρωί και θα πηγαίναμε για ψάρεμα. Τα αγριοκούνελα που βρήκαμε στο δρόμο μας εκείνο το ξημέρωμα δεν είχαν προηγούμενο. Τρομάξαμε, αλλά το ξεπεράσαμε. Οι καραβίδες, βέβαια, που πιάσαμε στη συνέχεια και απολαύσαμε το ίδιο βράδυ με μακαρόνια από τα χέρια της Θεολογίας, της συζύγου του Βασίλη, και βέβαια η καταπληκτική παρέα ολόκληρης της αγαπημένης οικογένειας μας έμειναν πραγματικά αξέχαστα. Ευχαριστούμε!
ΚΕΙΜΕΝΟ: ΚΥΡΙΑΚΗ ΒΑΣΣΑΛΟΥ
