Εκλογές Μαΐου 2019. Πολίτες της ΕΕ που διαμένουν στην Ελλάδα
Δικαίωμα εκλέγειν και εκλέγεσθαι των πολιτών της Ένωσης που διαμένουν στην Ελλάδα και προθεσμία εγγραφής στους εκλογικούς καταλόγους
Δικαίωμα εκλέγειν και εκλέγεσθαι των πολιτών της Ένωσης που διαμένουν στην Ελλάδα ενόψει των αυτοδιοικητικών (δημοτικών και περιφερειακών) εκλογών και των εκλογών για την ανάδειξη των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Μαΐου 2019 – Προθεσμία εγγραφής στους εκλογικούς καταλόγους.
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ
Στις εκλογές του Μαΐου 2019 θα ασκήσουν το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι και οι πολίτες των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που κατοικούν στη χώρα μας χωρίς την προϋπόθεση απόκτησης της ελληνικής ιθαγένειας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο πδ 133/1997 (Α΄ 121)(Οι διατάξεις του π.δ. 133/1997 εφαρμόζονται αναλόγως και για την εκλογή των περιφερειακών αρχών, με την επιφύλαξη ειδικότερων ρυθμίσεων που εισάγονται με το ν. 4555/2018 «Μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης – Εμβάθυνση της Δημοκρατίας – Ενίσχυση της Συμμετοχής – Βελτίωση της οικονομικής και αναπτυξιακής λειτουργίας των Ο.Τ.Α. [Πρόγραμμα «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι»] – Ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου οργάνωσης και λειτουργίας των ΦΟΔΣΑ – Ρυθμίσεις για την αποτελεσματικότερη, ταχύτερη και ενιαία άσκηση των αρμοδιοτήτων σχετικά με την απονομή ιθαγένειας και την πολιτογράφηση – Λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Εσωτερικών και άλλες διατάξεις» (Α΄ 133). ), όπως τροποποιήθηκε με το πδ 320/1999 (Α΄ 305) και στο ν. 2196/1994 (Α΄ 41), με τα οποία ενσωματώθηκαν στην ελληνική νομοθεσία οι Οδηγίες 94/80/ΕΚ και 93/109/ΕΚ, αντίστοιχα, για την άσκηση του δικαιώματος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι κατά τις δημοτικές εκλογές από τους πολίτες της Ένωσης που κατοικούν σε κράτος – μέλος του οποίου δεν είναι υπήκοοι και για την άσκηση του δικαιώματος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι κατά τις εκλογές για την ανάδειξη των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από τους πολίτες της Ένωσης που κατοικούν στην Ελλάδα και δεν είναι Έλληνες πολίτες.
Στις ευρωεκλογές οι πολίτες της Ένωσης μπορούν να ασκήσουν τα πολιτικά τους δικαιώματα είτε στο κράτος μέλος καταγωγής είτε στο κράτος μέλος κατοικίας. Δεν είναι επιτρεπτό όμως να ψηφίσουν περισσότερο από μία φορά κατά τις ίδιες εκλογές.
Στην ειδική περίπτωση που Ευρωπαίοι πολίτες θα επιλέξουν να ψηφίσουν συνδυασμούς/υποψηφίους του κράτους μέλους καταγωγής τους, θα πρέπει να απευθυνθούν στην Πρεσβεία ή το Προξενείο της χώρας τους στην Ελλάδα. Σημειώνεται ότι στις προσεχείς εκλογές του Μαΐου 2019 για την ανάδειξη των περιφερειακών αρχών θα ψηφίσουν για πρώτη φορά και οι πολίτες των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως ορίζεται με το άρθρο 48 του ν. 4555/2018 (Α΄ 133), υπό την προϋπόθεση ότι είναι εγγεγραμμένοι σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους των οικείων δήμων.
Οι πολίτες της Ένωσης που επιθυμούν να ασκήσουν το δικαίωμα του εκλέγειν στις εκλογές για την ανάδειξη των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τις αυτοδιοικητικές εκλογές στην Ελλάδα, οφείλουν να εγγραφούν στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους δήμου του τόπου κατοικίας τους.
Οι πολίτες της Ένωσης, εφόσον το επιθυμούν, αποκτούν το δικαίωμα του εκλέγεσθαι για τα αξιώματα του δημάρχου, του δημοτικού συμβούλου και του μέλους του περιφερειακού συμβουλίου, με την προϋπόθεση της εγγραφής τους στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους των οικείων δήμων, σύμφωνα με τα οριζόμενα στα άρθρα 10 και 48 του ν. 4555/2018.
Το περιεχόμενο της εγκυκλίου χωρίζεται σε τρία μέρη. Στο ΜΕΡΟΣ Α περιλαμβάνονται οδηγίες για την εγγραφή των κοινοτικών εκλογέων στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους. Το ΜΕΡΟΣ Β αφορά στις αναγκαίες πληροφορίες που θα πρέπει να παρέχονται στους εκλογείς αυτούς. Στο ΜΕΡΟΣ Γ παρατίθενται ειδικές πρωτοβουλίες που μπορούν να ληφθούν στο πλαίσιο ενημερωτικών εκστρατειών για την έγκαιρη και πλήρη ενημέρωσή τους αναφορικά με την άσκηση των πολιτικών δικαιωμάτων τους. Στο τέλος της παρούσας επισυνάπτεται ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ με τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
ΜΕΡΟΣ Α
ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΕ ΕΙΔΙΚΟΥΣ ΕΚΛΟΓΙΚΟΥΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΥΣ
Για τη διασφάλιση του κύρους των εγγραφών και μεταβολών μέχρι την τελική καταχώρησή τους στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους, επισημαίνονται τα εξής:
Για την εγγραφή στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους, οι πολίτες της Ένωσης οφείλουν να προσέλθουν στο δήμο της κατοικίας τους προσκομίζοντας ισχύον αποδεικτικό ταυτότητας (αστυνομική ταυτότητα ή διαβατήριο), προκειμένου να συμπληρώσουν τη σχετική αίτηση – δήλωση εγγραφής. Τα στοιχεία των πολιτών της Ένωσης αποστέλλονται στο Υπουργείο Εσωτερικών, στο πλαίσιο των δίμηνων αναθεωρήσεων, προκειμένου να ενσωματωθούν στην κεντρική βάση δεδομένων.
Σύμφωνα με τις διατάξεις της Οδηγίας 94/80/ΕΚ, που μεταφέρθηκαν στην ελληνική έννομη τάξη με το πδ 133/1997, όπως ισχύει, ως «κράτος μέλος κατοικίας» ορίζεται το κράτος μέλος στο οποίο κατοικεί ο πολίτης της Ένωσης, χωρίς να έχει την ιθαγένειά του.
Ως εκ τούτου, στην αίτηση – δήλωση του κοινοτικού εκλογέα θα πρέπει να συμπληρώνεται, υποχρεωτικά, η ακριβής διεύθυνση κατοικίας του στην Ελλάδα (Νομός, Δήμος, Δημοτική Ενότητα, Κοινότητα, Οδός, Αριθμός, Τ.Κ. και τηλέφωνο επικοινωνίας).
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 51 εδ. α, β ΑΚ, το «πρόσωπο» έχει κατοικία τον τόπο της κύριας και μόνιμης εγκατάστασής του. Κανένας δεν μπορεί να έχει περισσότερες από μία κατοικίες (αρχή της αποκλειστικότητας της κατοικίας), κατά δε τη διάταξη του άρθρου 53 ΑΚ, αν δεν μπορεί να αποδειχθεί η κατοικία του προσώπου, κατοικία θεωρείται ο τόπος διαμονής του.
Από τις ανωτέρω διατάξεις προκύπτει ότι η κατοικία αποτελεί το νομικό σύνδεσμο του προσώπου με ορισμένο τόπο, ο οποίος καθίσταται κατά τη βούλησή του το κέντρο των κοινωνικών, οικονομικών, επαγγελματικών και άλλων σχέσεών του. Η διαμονή έχει στενότερη έννοια από εκείνη της κατοικίας, διότι ενέχει το στοιχείο της προσωρινότητας, είναι όμως δυνατό να συμπίπτει με την κατοικία, οπότε απορροφάται από την τελευταία (ΣτΕ 1454/2008 και 44, 45, 49 Αποφάσεις Πολυμελούς Πρωτοδικείου Κω).
Συνεπώς, για την εγγραφή του στον ειδικό εκλογικό κατάλογο και την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος στις αυτοδιοικητικές εκλογές, ο κοινοτικός εκλογέας οφείλει να κατοικεί στο δήμο ή να καταδεικνύει καθ’ οιονδήποτε τρόπο μια, έστω, προσωρινή εγκατάσταση.
Η προθεσμία εγγραφής στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους, ενόψει των αυτοδιοικητικών εκλογών και των ευρωεκλογών του 2019, λήγει στις 28 Φεβρουαρίου 2019.
Σημειώνεται ότι για την υποβολή ενστάσεων, έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του άρθρου 17 του πδ 26/2012, σύμφωνα με τις οποίες κάθε εκλογέας ή αντιπρόσωπος Κόμματος αναγνωρισμένου κατά τον κανονισμό της Βουλής, έχει το δικαίωμα να υποβάλει στον δήμαρχο ένσταση κατά της εγγραφής ή της μη εγγραφής ενός προσώπου στις αναρτώμενες καταστάσεις.
Οι πολίτες της Ε.Ε. που θα επιλέξουν να ψηφίσουν στις ευρωεκλογές στην Ελλάδα, θα πρέπει να ενημερώνονται από τους εντεταλμένους υπαλλήλους ότι τα στοιχεία τους αποστέλλονται μέσω του Υπουργείου Εσωτερικών στο κράτος μέλος καταγωγής τους, προκειμένου να αποφευχθεί κάθε ενδεχόμενο διπλοψηφίας (άρθρο 13 Οδηγίας 93/109/ΕΚ). Για το σκοπό αυτό, οι αρμόδιοι υπάλληλοι θα πρέπει να επιδείξουν μεγάλη προσοχή κατά την καταγραφή των στοιχείων με λατινικούς χαρακτήρες, όπως αυτά προκύπτουν από το ισχύον αποδεικτικό ταυτότητας που προσκομίζουν οι ενδιαφερόμενοι.
Αθήνα 24 Δεκεμβρίου 2018
Αριθ. Πρωτ.: 77029
