Παροχή νομικής συνδρομής σε αιτούντες διεθνή προστασία
Στους αιτούντες διεθνή προστασία παρέχεται δωρεάν νομική συνδρομή στο πλαίσιο της διοικητικής διαδικασίας σε δεύτερο βαθμό
Αριθμ. 3651 – ΦΕΚ Τεύχος Β 528/21.02.2019
Τροποποίηση της οικ.12205/16-8-2016 κοινής υπουργικής απόφασης «Παροχή νομικής συνδρομής σε αιτούντες διεθνή προστασία».
Αριθμ. οικ. 12205 – ΦΕΚ B 2864 – 09.09.2016
Παροχή νομικής συνδρομής σε αιτούντες διεθνή προστασία.
ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ
ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ, ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ – ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
Άρθρο 1
Παροχή δωρεάν νομικής συνδρομής
1. Στους αιτούντες διεθνή προστασία παρέχεται δωρεάν νομική συνδρομή στο πλαίσιο της διοικητικής διαδικασίας σε δεύτερο βαθμό σύμφωνα με τα άρθρα 61 και 62 του Ν. 4375/2016 (Α51), χρηματοδοτούμενη από την Υπηρεσία Ασύλου, σύμφωνα με τους ειδικότερους όρους και προϋποθέσεις της παρούσας απόφασης. Με τους ίδιους όρους παρέχεται νομική συνδρομή και στις διαδικασίες ενώπιον των Επιτροπών στο πλαίσιο εφαρμογής της παρ. 27 του άρθρου 80 του Ν. 4375/2016.
2. Δικαίωμα παροχής δωρεάν νομικής συνδρομής έχουν οι αιτούντες διεθνή προστασία, κατά τη διοικητική διαδικασία σε δεύτερο βαθμό.
1. Στην παρ. 2 του άρθρου 1 προστίθενται τα ακόλουθα εδάφια: (Αριθμ. 3651 – ΦΕΚ Τεύχος Β 528/21.02.2019)
«Η δωρεάν νομική συνδρομή παρέχεται από δικηγόρο που περιλαμβάνεται στο Μητρώο Δικηγόρων της Υπηρεσίας Ασύλου μόνον εφόσον ο αιτών δεν εκπροσωπείται από άλλο δικηγόρο. Σε περίπτωση που κατά τη διάρκεια της διοικητικής διαδικασίας σε δεύτερο βαθμό ο αιτών αναθέσει την εκπροσώπησή του σε άλλο δικηγόρο η παροχή δωρεάν νομικής συνδρομής παύει αυτοδικαίως.»
3. Οι ενδιαφερόμενοι αιτούντες διεθνή προστασία υποβάλλουν σχετική αίτηση στο κατά τόπο αρμόδιο Περιφερειακό Γραφείο Ασύλου το αργότερο δέκα (10) ημέρες πριν την ημερομηνία εξέτασης της προσφυγής τους στην περίπτωση του άρθ. 62 παρ. 2 (α), πέντε (5) ημέρες πριν την ημερομηνία εξέτασης της προσφυγής τους στην περίπτωση του άρθ. 62 παρ. 2 (β), και τρεις (3) ημέρες πριν την ημερομηνία εξέτασης της προσφυγής τους στην περίπτωση του άρθ. 62 παρ. 2 (γ) Ν.4375/2016. Στην περίπτωση του άρθ. 60 παρ. 4 η σχετική αίτηση υποβάλλεται με την κατάθεση της προσφυγής.
4. Η αίτηση γίνεται δεκτή εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις της παραγράφου 2 και η νομική συνδρομή παρέχεται από δικηγόρο που περιλαμβάνεται στο Μητρώο Δικηγόρων της Υπηρεσίας Ασύλου του επομένου άρθρου, ο οποίος επιλέγεται από το τμήμα Συντονισμού της Υπηρεσίας Ασύλου. Η επιλογή γίνεται με αντιστοιχιση της σειράς καταγραφής των δικηγόρων στο μητρώο με τη χρονολογική σειρά κατάθεσης των αιτήσεων παροχής νομικής συνδρομής.
Ο αιτών ενημερώνεται το συντομότερο και σε γλώσσα που κατανοεί από το αρμόδιο Περιφερειακό Γραφείο Ασύλου για τον δικηγόρο που ορίσθηκε να του παρέχει δωρεάν νομική συνδρομή. Σε περίπτωση που ο ορισμός του δικηγόρου δεν πραγματοποιήθηκε τουλάχιστον πέντε (5) ημέρες πριν την ημερομηνία εξέτασης της προσφυγής στην περίπτωση του άρθ. 62 παρ. 2 (α), δυο (2) ημέρες πριν την ημερομηνία εξέτασης της προσφυγής τους στην περίπτωση του άρθ. 62 παρ. 2 (β), μία (1) ημέρες πριν την ημερομηνία εξέτασης της προσφυγής τους στην περίπτωση του άρθ. 62 παρ. 2 (γ) και εντός ευλόγου χρόνου πριν την εξέταση της προσφυγής στην περίπτωση του άρθ. 60 παρ. 4 ν. 4374/2016, ή που δεν κατέστη εφικτή η σύσκεψη του αιτούντος με το δικηγόρο του για λόγους που δεν οφείλονται σε υπαιτιότητα του αιτούντος, ο αιτών δικαιούται να ζητήσει την αναβολή εξέτασης της προσφυγής του.
5. Η νομική συνδρομή περιλαμβάνει: α. τη σύνταξη και κατάθεση προσφυγής, εφόσον δεν έχει ήδη ασκηθεί, β. την παράσταση ενώπιον της αρμόδιας Επιτροπής Προσφυγών, εφόσον ο αιτών κληθεί σε προφορική ακρόαση, γ. τη σύνταξη και κατάθεση υπομνήματος και κάθε άλλου απαιτούμενου εγγράφου ή στοιχείου και δ. την πραγματοποίηση συσκέψεων με τον αιτούντα για την κατάλληλη προετοιμασία της υπόθεσης του.
6. Κατά τις συναντήσεις του στοιχείου (δ) της προηγούμενης παραγράφου παρέχονται δωρεάν υπηρεσίες διερμηνείας, με μέριμνα της Υπηρεσίας Ασύλου, εφόσον η επικοινωνία μεταξύ του δικηγόρου και του αιτούντος δεν μπορεί να εξασφαλιστεί διαφορετικά. Η δωρεάν παρεχόμενη διερμηνεία κατά τις συναντήσεις δεν μπορεί να υπερβαίνει αθροιστικά τις τρεις (3) ώρες.
7. Σε κάθε Περιφερειακό Γραφείο Ασύλου είναι δυνατόν να παρέχεται νομική συνδρομή μέσω συστήματος τηλεδιάσκεψης.
Άρθρο 2
Μητρώο Δικηγόρων
2. Η παρ. 1 του άρθρου 2 αντικαθίσταται ως ακολούθως: (Αριθμ. 3651 – ΦΕΚ Τεύχος Β 528/21.02.2019)
«1. Στην Υπηρεσία Ασύλου, τηρείται Μητρώο Δικηγόρων στο οποίο εγγράφονται δικηγόροι, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις των ακολούθων παραγράφων.
α. Οι δικηγόροι θα πρέπει:
αα. να έχουν αποδεδειγμένη διετή τουλάχιστον εμπειρία στον τομέα του δικαίου διεθνούς προστασίας. Η εμπειρία αποδεικνύεται ιδίως με βεβαιώσεις σχετικού με τον ως άνω τομέα φορέα στον οποίο απασχολήθηκε ο δικηγόρος, ή/και με αντίγραφα δικογράφων του δικηγόρου που έχουν κατατεθεί ενώπιον δικαστηρίου ή/και με αντίγραφα δικαστικών αποφάσεων επί δικών στις οποίες παρέστη ο δικηγόρος ή/και με αντίγραφα υπομνημάτων ή προσφυγών που έχουν κατατεθεί ενώπιον αρμοδίων διοικητικών αρχών, ή
ββ. να κατέχουν μεταπτυχιακό τίτλο νομικής σχολής ή τμήματος νομικής στο γνωστικό αντικείμενο του δημοσίου δικαίου ή δημοσίου δικαίου και πολιτικής επιστήμης ή του δικαίου διεθνούς προστασίας ή του δικαίου προστασίας δικαιωμάτων του ανθρώπου ή του ευρωπαϊκού δικαίου ή του διεθνούς δικαίου ή των διεθνών σπουδών, ή
γ.γ. να έχουν ολοκληρώσει το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα για την εκπαίδευση των επαγγελματιών του δικαίου στα ανθρώπινα δικαιώματα (πρόγραμμα HELP) του Συμβουλίου της Ευρώπης και να έχουν εμπειρία κατά την έννοια του στοιχείου (αα), τουλάχιστον ενός έτους. και
β. να έχουν πολύ καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας και
γ. να μην έχουν τιμωρηθεί πειθαρχικά και
δ. να έχουν επιτύχει σε γραπτό διαγωνισμό τον οποίο διοργανώνει και πραγματοποιεί η Επιτροπή της παρ. 3, η οποία βαθμολογεί και την επίδοση των υποψηφίων. Ο διαγωνισμός του προηγούμενου εδαφίου δεν διοργανώνεται αν ο αριθμός των υποψηφίων Δικηγόρων για εγγραφή στο Μητρώο ανά Περιφερειακή Υπηρεσία Ασύλου ισούται με ή υπολείπεται του αντίστοιχου αριθμού θέσεων.».
2. Με απόφαση του Διευθυντή της Υπηρεσίας Ασύλου προκηρύσσεται η έναρξη της διαδικασίας επιλογής και προβλέπονται τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, ρυθμίζονται τα διαδικαστικά θέματα για την οργάνωση και διεξαγωγή της γραπτής διαδικασίας (χρόνος, τόπος διεξαγωγής), οι προϋποθέσεις για την τήρηση της μυστικότητας, του αδιάβλητου και της διαφάνειας της γραπτής εξέτασης, η κλίμακα βαθμολόγησης, καθώς και το γνωστικό αντικείμενο της γραπτής εξέτασης. Στην απόφαση περιλαμβάνεται ο αριθμός των δικηγόρων για τη δημιουργία ή συμπλήρωση του μητρώου και ο αριθμός των θέσεων δικηγόρων ανά ΠΓΑ.
3. Η βαθμολόγηση των γραπτών και η επιλογή διενεργείται από τριμελή Επιτροπή, η οποία συγκροτείται από έναν υπάλληλο της Υπηρεσίας Ασύλου, κατηγορίας ΠΕ με πτυχίο νομικής, ο οποίος ορίζεται από το Διευθυντή της Υπηρεσίας Ασύλου, και ασκεί τα καθήκοντα του Προέδρου, έναν εκπρόσωπο του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών και έναν εκπρόσωπο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, ως μέλη. Η απόφαση του Διευθυντή περί έναρξης της διαδικασίας κοινοποιείται τουλάχιστον 30 ημέρες νωρίτερα στους ανωτέρω φορείς προκειμένου αυτοί να υποδείξουν εκπροσώπους.
Σε περίπτωση μη υπόδειξης εκπροσώπων από κάποιον από τους ανωτέρω φορείς, είναι δυνατή η αναπλήρωση τους από υπαλλήλους της Υπηρεσίας Ασύλου, κατηγορίας ΠΕ με πτυχίο νομικής, οι οποίοι θα οριστούν με απόφαση του Διευθυντή της Υπηρεσίας Ασύλου.
4. Μετά την υπόδειξη των εκπροσώπων, σύμφωνα με την προηγούμενη παράγραφο, συστήνεται η Επιτροπή με απόφαση του Διευθυντή της Υπηρεσίας Ασύλου.
5. Η Επιτροπή συνεδριάζει σε χώρο που διατίθεται για το σκοπό αυτό από την Υπηρεσία Ασύλου και βρίσκεται σε απαρτία όταν παρίστανται όλα τα μέλη της Επιτροπής. Η συμμετοχή στην Επιτροπή είναι χωρίς πρόσθετη αμοιβή ή αποζημίωση.
6. Δικηγόρος ο οποίος επιθυμεί την εγγραφή του στο Μητρώο οφείλει να υποβάλει, εκτός των αποδεικτικών των τυπικών και ουσιαστικών του προσόντων κατά την παράγραφο 1, και δήλωση με την οποία αναφέρονται κατά σειρά προτεραιότητας τα Περιφερειακά Γραφεία Ασύλου στα οποία επιθυμεί να παρέχει νομική συνδρομή εφόσον επιλεγεί.
7. Στο Μητρώο περιλαμβάνονται οι επιλεγέντες δικηγόροι, οι οποίοι κατατάσσονται κατά σειρά επιτυχίας και κατανέμονται στα Περιφερειακά Γραφεία Ασύλου (Π.Γ.Α.) στα οποία θα παρέχουν νομική συνδρομή με απόφαση του Προϊσταμένου του Τμήματος Συντονισμού της Υπηρεσίας Ασύλου, με βάση την παραπάνω κατάταξη και τη δήλωση της παραγράφου 6.
8. Το Μητρώο περιλαμβάνει και κατάλογο με ίσο αριθμό επιλαχόντων, εφόσον αυτό είναι εφικτό, οι οποίοι κατανέμονται ανά γεωγραφική περιοχή αρμοδιότητας των Περιφερειακών Γραφείων Ασύλου, σύμφωνα με την παράγραφο 7.
9. Οι δικηγόροι που εγγράφονται στο μητρώο, αποδέχονται την εγγραφή τους σε αυτό με σχετική δήλωση τους προς την Υπηρεσία Ασύλου με την οποία αποδέχονται και τις υποχρεώσεις που προβλέπονται στην παρούσα.
10. Εκτός των περιπτώσεων που προβλέπονται στις διατάξεις του άρθρου 5 της παρούσας, η διαγραφή από το Μητρώο πραγματοποιείται και στις ακόλουθες περιπτώσεις: α. μετά από αίτηση του δικηγόρου β. απώλεια ή αναστολή της δικηγορικής ιδιότητας για οποιαδήποτε
αιτία γ. πειθαρχικής τιμωρίας του δικηγόρου. Η διαγραφή πραγματοποιείται με απόφαση του Προϊσταμένου του τμήματος Συντονισμού της Υπηρεσίας Ασύλου.
11. Σε περίπτωση που σε Π.Γ.Α. παρατηρηθεί σταθερή μείωση του αριθμού των υποβαλλόμενων προσφυγών ώστε να μην είναι αναγκαία η παροχή υπηρεσιών νομικής συνδρομής ή που η ανάγκη αυτή υπερκαλύπτεται από τον αριθμό των δικηγόρων που έχουν κατανεμηθεί στο Π.Γ.Α. αυτό, οι δικηγόροι κατανέμονται, εφόσον το επιθυμούν, σε άλλο ΠΓΑ στο οποίο παρατηρείται ανάλογη αύξηση αναγκών, ανάλογα με την κατάταξη τους, τη δήλωση της παραγράφου 6 και τις ανάγκες για παροχή υπηρεσιών νομικής συνδρομής.
3. Προστίθεται παρ. 12 στο άρθρο 2 ως ακολούθως: (Αριθμ. 3651 – ΦΕΚ Τεύχος Β 528/21.02.2019)
«12. Σε περίπτωση που για οιονδήποτε λόγο οι ανάγκες νομικής συνδρομής σε συγκεκριμένη Περιφερειακή Υπηρεσία Ασύλου δεν καλύπτονται, είναι δυνατή, με απόφαση του Διευθυντή της Υπηρεσίας Ασύλου, η προσωρινή κάλυψή τους από δικηγόρους που είναι τοποθετημένοι σε διαφορετικές Περιφερειακές Υπηρεσίες Ασύλου εφόσον οι δικηγόροι συναινούν.».
Άρθρο 3
Αμοιβή δικηγόρων
4. Αντικαθίσταται το πρώτο εδάφιο του άρθρου 3 ως ακολούθως: (Αριθμ. 3651 – ΦΕΚ Τεύχος Β 528/21.02.2019)
«Το ύψος της αμοιβής των δικηγόρων ορίζεται σε εκατόν είκοσι (120) ευρώ πλέον Φ.Π.Α. ανά υπόθεση (ατομικό φάκελο αίτησης διεθνούς προστασίας) και καταβάλλεται από την Υπηρεσία Ασύλου.»
Σε περίπτωση που έχει υποβληθεί αίτηση διεθνούς προστασίας εξ ονόματος μελών οικογένειας αιτούντος και εφόσον σε πρώτο βαθμό έχει εκδοθεί μία απόφαση που αφορά όλα τα μέλη της οικογένειας, για τον υπολογισμό της αμοιβής του δικηγόρου η υπόθεση λογίζεται ως μία.
Οι διατάξεις για το ύψος της αμοιβής των δικηγόρων εφαρμόζονται στις υποθέσεις που ανατίθενται σε δικηγόρους από τη δημοσίευσή της και εφεξής. (Αριθμ. 3651 – ΦΕΚ Τεύχος Β 528/21.02.2019)
Για τις υποθέσεις που έχουν ανατεθεί σε δικηγόρους πριν τη δημοσίευση της παρούσας και για τις οποίες έχει πραγματοποιηθεί από τον δικηγόρο η σύσκεψη με τον αιτούντα, όπως αυτή αποδεικνύεται από πρακτικό συνάντησης το οποίο υπογράφεται από τον αιτούντα, τον διερμηνέα και τον δικηγόρο, καθώς και η σύνταξη και κατάθεση υπομνήματος, αλλά δεν κατέστη δυνατή η ολοκλήρωση της παροχής νομικής συνδρομής για λόγους που δεν ανάγονται στο πρόσωπο του δικηγόρου, καταβάλλεται αμοιβή ύψους εξήντα (60) ευρώ πλέον ΦΠΑ.
Άρθρο 4
Διαδικασία και δικαιολογητικά πληρωμής
1. Οι δικηγόροι που περιλαμβάνονται στο Μητρώο αμείβονται ξεχωριστά για κάθε υπόθεση που διεκπεραιώνουν και μετά την ολοκλήρωση της υπόθεσης εκδίδουν σχετικό τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών, στην οποία αναγράφεται ο σχετικός αριθμός υπόθεσης. Τα τιμολόγια παροχής υπηρεσιών παραδίδονται συνολικά από κάθε δικηγόρο έως τη δέκατη ημέρα κάθε μήνα στο Τμήμα Διαχείρισης και Εφαρμογής Προγραμμάτων της Υπηρεσίας Ασύλου, μαζί με συγκεντρωτικό κατάλογο των σχετικών υποθέσεων, η υποστήριξη των οποίων έλαβε χώρα τον προηγούμενο μήνα.
2. Τα δικαιολογητικά πληρωμής που αναφέρονται στην παράγραφο 1 είναι: α. Λίστα των δικαιολογητικών και των αποφάσεων για την ένταξη στο Μητρώο Δικηγόρων, β. απόφαση ένταξης στο Μητρώο Δικηγόρων, γ. απόφαση ανάθεσης υπόθεσης, η οποία εκδίδεται από το Τμήμα Συντονισμού της Υπηρεσίας Ασύλου, δ. συγκεντρωτικός κατάλογος υποθέσεων μηνός, ε. τιμολόγια παροχής υπηρεσιών για τις υποθέσεις που αναφέρονται στον κατάλογο, στ. ατομική βεβαίωση εκτέλεσης για τις υποθέσεις του καταλόγου, η οποία εκδίδεται από το Τμήμα Συντονισμού της Υπηρεσίας Ασύλου, ζ. κατάσταση πληρωμής, η. βεβαίωση αριθμού τραπεζικού λογαριασμού, θ. φορολογική ενημερότητα και ι. ασφαλιστική ενημερότητα.
5. Προστίθεται παρ. 3 στο άρθρο 4 ως ακολούθως: (Αριθμ. 3651 – ΦΕΚ Τεύχος Β 528/21.02.2019)
«3. Σε περίπτωση που έχει πραγματοποιηθεί από τον δικηγόρο η σύσκεψη με τον αιτούντα, όπως αυτή αποδεικνύεται από πρακτικό συνάντησης το οποίο υπογράφεται από τον αιτούντα, τον διερμηνέα και τον δικηγόρο, καθώς και η σύνταξη και κατάθεση υπομνήματος, αλλά δεν κατέστη δυνατή η ολοκλήρωση όλων των ενεργειών της παροχής νομικής συνδρομής για λόγους που δεν ανάγονται στο πρόσωπο του δικηγόρου, ιδίως λόγω παραίτησης του αιτούντα από τη δωρεάν νομική συνδρομή ή την προσφυγή, καταβάλλεται στον δικηγόρο αμοιβή ύψους ενενήντα (90) ευρώ πλέον Φ.Π.Α.».
Άρθρο 5
Υποχρεώσεις δικηγόρων
1. Οι δικηγόροι, εκτός από την υποχρέωση τους για τήρηση του απορρήτου σύμφωνα με το άρθρο 38 του Κώδικα Δικηγόρων, δεσμεύονται από τις διατάξεις των άρθρων 49 και 65 του Ν. 4375/2016 (Α”51), οι οποίες εφαρμόζονται αναλόγως.
2. Οι συναντήσεις με τους αιτούντες διεθνή προστασία πραγματοποιούνται αποκλειστικά σε χώρο που παρέχεται για το σκοπό αυτό σε κάθε Περιφερειακό Γραφείο Ασύλου και συγκεκριμένο χρόνο.
3. Οι δικηγόροι υποχρεούνται να συμμετέχουν, χωρίς πρόσθετη αμοιβή, σε εκπαιδευτικά προγράμματα που διοργανώνονται τακτικά από την Υπηρεσία Ασύλου σε συνεργασία με άλλους φορείς (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο, Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες κ.α.) με σκοπό τη διαρκή τους επιμόρφωση και ενημέρωση σε ζητήματα δικαίου διεθνούς προστασίας.
4. Η αδικαιολόγητη άρνηση δικηγόρου να αναλάβει υπόθεση συνεπάγεται τη διαγραφή του από το Μητρώο Δικηγόρων. Η διαγραφή πραγματοποιείται με απόφαση της παραγράφου 10 του άρθρου 2 της παρούσας.
5. Η μη τήρηση των υποχρεώσεων του παρόντος συνεπάγεται τη διαγραφή του δικηγόρου από το Μητρώο Δικηγόρων. Η διαγραφή πραγματοποιείται με απόφαση της παραγράφου 10 του άρθρου 2 της παρούσας.
6. Οι δικηγόροι παραμένουν εγγεγραμμένοι στο Μητρώο μέχρι την διαγραφή τους σύμφωνα με τους όρους του παρόντος και υπό την επιφύλαξη επάρκειας των απαραίτητων πόρων για τη συνέχιση της παροχής δωρεάν νομικής συνδρομής σε αιτούντες διεθνή προστασία κατά τους όρους της παρούσας.
6. Προστίθεται παρ. 7 στο άρθρο 5 ως ακολούθως: (Αριθμ. 3651 – ΦΕΚ Τεύχος Β 528/21.02.2019)
«7. Με απόφαση του Διευθυντή της Υπηρεσίας Ασύλου, κατόπιν αίτησης του δικηγόρου, δύναται να αναστέλλεται η παροχή των υπηρεσιών του για χρονικό διάστημα που δεν δύναται να υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες εφόσον συντρέχουν αντικειμενικοί λόγοι λόγω των οποίων ο δικηγόρος δεν δύναται να παρέχει τις υπηρεσίες του. Στην περίπτωση αυτή, για το χρονικό διάστημα της αναστολής οι υποθέσεις ανατίθενται και σε δικηγόρο από τον κατάλογο της παρ. 8 του άρθρου 2.».
Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
